"Αυτό που είναι, είναι" ή Αντιμετωπίζοντας τους Φανταστικούς Κινδύνους

Διαβάζοντας ένα βιβλίο το οποίο συνιστώ - δυστυχώς δεν έχει μεταφράστει - λέγεται "Getting Real" και είναι της Susan Campbell, με τράβηξε ένα απόσπασμα το οποίο έχει τίτλο "Φανταστικός Κίνδυνος". Σε ένα κομμάτι είναι κάτι που με απασχολούσε πρόσφατα αλλά και ένα θέμα που λίγο πολύ αντιμετωπίζουμε όλοι μας. Έτσι μπήκα στη διαδικασία να μεταφέρω κάποια πράγματα από εκεί με το δικό μου στυλ γραφής.

... Ο Fritz Perls συνήθιζε να λέει "Αυτό που είναι, είναι." Ακούγεται αρκετά απλό, σωστά; Ωστόσο είναι αρκετά δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους να το κατανοήσουν πλήρως. Έχουμε να κάνουμε με τα εγωικά μυαλά μας τα οποία διαμορφώνονται από την παιδική μας ηλικία να προσέχουν για τον κίνδυνο. Μερικές φορές το να παρατηρείς αν υπάρχει κίνδυνος στο περιβάλλον είναι πολύ χρήσιμο και απαραίτητο - όπως όταν διασχίζουμε το δρόμο ή όταν μαγειρεύουμε και έχουμε το φαγητό "στη φωτιά". Τις περισσότερες φορές όμως, το μυαλό μας φαντάζεται κίνδυνο εκεί που δεν υπάρχει. Ας δούμε το παράδειγμα που δίνει η Susan Campbell...

Είναι η Φερν και ο Λανς, ο σύντροφος της, σε ένα πάρτυ, όταν ξαφνικά ο Λανς απομακρύνεται από το πλάι της. Όταν η Φερν βλέπει τον Λανς να απομακρύνεται μπορεί να φανταστεί ότι δεν εγκρίνει κάτι το οποίο έκανε. Το ότι απομακρύνεται μπορεί να μην έχει να κάνει σε τίποτα με τα σενάρια που κάνει στο μυαλό της, ωστόσο αυτά είναι που τη βοηθούν να έχει τον έλεγχο. Υποστηρίζουν την ψευδαίσθηση ότι ξέρει τι πραγματικά συμβαίνει. Ότι μπορούν να τη βοηθήσουν να περιμένει την επόμενη κίνηση και να της επιτρέψουν να αποφύγει περαιτέρω ζημιά του εγώ της. Στην προκειμένη περίπτωση, μπορεί να οπλιστεί με δικαιολογίες και κατηγόριες έτσι ώστε όταν αυτή και ο Λανς βρεθούν στο σπίτι θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της για όλα εκείνα τα οποία (φαντάζεται ότι) την κατηγορεί ο Λανς. Αυτός ο τρόπος νοητικής στρατηγικής την εμποδίζει να δει και να βιώσει "αυτό που είναι".

Τόσο απλό και όμως το έχουμε κάνει τόσο πολύπλοκο, δε συμφωνείτε; Βλέπουμε κατ' ουσίαν αυτό που έχουμε γαλουχηθεί και εκπαιδευτεί να βλέπουμε και σε πολύ μικρότερο βαθμό (και αν μπορούμε έστω σε μικρό βαθμό) βλέπουμε αυτό που είναι και αυτό που συμβαίνει στο εδώ και τώρα. Τα εγωικά μυαλά μας είναι γεμάτα με τις ιδέες για το πως είναι ο άνθρωπος ("τι σου είναι ο άνθρωπος..."), πως "γίνονται" τα πράγματα, και πως "συνομωτεί" το σύμπαν. Σα να πήρε πολύ περισσότερο χώρο το μυαλό για λειτουργίες στις οποίες δε θα έπρεπε να έχει τον πρώτο λόγο. Πόσοι από εμάς έχουμε ένα μυαλό το οποίο δε μας αφήνει να ξεκουραστούμε καθώς μας λέει με τον εσωτερικό του διάλογο, τι θα πρέπει να προσέχουμε, τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς, τι θα πρέπει να περιμένουμε και να προσδοκούμε σε κάθε περίπτωση κ.ο.κ. Πολύς διανοητικός θόρυβος που στην πραγματικότητα θολώνει αυτό που πραγματικά είναι!

Δεξιότητες Coaching για Managers... Γιατί;

Οι managers διαχειρίζονται ανθρώπους και τους ρόλους που παίζουν μέσα στην εταιρεία σε καθημερινή βάση. Αυτό που τους ενδιαφέρει (ή τουλάχιστον θα έπρεπε να τους ενδιαφέρει) είναι ο τρόπος που εκείνοι θα φέρουν θετικά αποτελέσματα και θετικές αλλαγές προς όφελος του οργανισμού για τον οποίο εργάζονται. 

Σύμφωνα με μελέτες που έχουν διεξαχθεί φαίνεται ότι οι ηγέτες ομάδων οι οποίοι χρησιμοποιούν το coaching συχνά έχουν 21% καλύτερα αποτελέσματα από εκείνους που δεν το κάνουν.

Συγκεκριμένα, οι συμπεριφορές ενός coach που διαφοροποιούνται από έναν τυπικό manager είναι οι ακόλουθες:

1. Η χρήση ερωτήσεων για τη διευκόλυνση της διαδικασίας. Οι μάνατζερ τείνουν να κατευθύνουν τους υφισταμένους τους πριν ακούσουν τις απόψεις τους. Αντίθετα, ένας coach πρέπει να καταλάβει πολύ καλά τι συμβαίνει στον πελάτη του και να κατανοήσει την προσωπική του άποψη και θέση.
2. Να "συναντήσει" τον υφιστάμενο στο σημείο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή. Πολύ συχνά, ειδικά οι μάνατζερς, τείνουν να κρίνουν τους υπαλλήλους βάσει των δυνατοτήτων τους και του δυναμικού τους - έτσι όμως χάνουν το πως είναι αυτή τη στιγμή και το τι έχει νόημα για εκείνους στο τώρα.
3. Να οδηγήσουν την κουβέντα μέσω ερωτήσεων σε πράγματα που συμφωνούν και οι δύο για το πως πρέπει να προχωρήσουν.
4. Επιβεβαίωση ότι το feedback (ή ανατροφοδότηση) γίνεται κατανοητή από τον υπάλληλο και ως προς το τι έχει να κάνει. Οι ερωτήσεις μπορούν να παίξουν έναν καταλυτικό ρόλο και σε αυτό το σημείο.
5. Υποστήριξη του υπαλλήλου σε όλη τη διαδικασία - στη στοχοθέτηση, στην ανάληψη ευθύνης για την ολοκλήρωση μιας εργασίας και στον προσδιορισμό των επόμενων βημάτων.

Το βασικό στο αποτελεσματικό coaching, είναι το άτομο να έχει φύγει από τη συνάντηση με τον coach έχοντας πάρει μαζί του τον τρόπο να μαθαίνει και να εξελίσει συνεχώς τον εαυτό του με έναν αυτο-υποστηρικτικό τρόπο. Για το λόγο αυτό είναι βασικό το να μπορεί ο manager 1. να χτίσει τη σχέση με τους υφισταμένους του, 2. να υποστηρίξει και να ενθαρρύνει όταν χρειάζεται, 3. να παρέχει χρήσιμη αξιολόγηση και feedback που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο υφιστάμενος 4. να προκαλέσει λανθασμένες πεποιθήσεις και τρόπους σκέψης και τέλος 5. να οδηγήσει τον υφιστάμενο στα επιθυμητά για τον ίδιο αποτελέσματα.

Για να γίνουν όλα τα παραπάνω, χρειάζεται να δοθεί χρόνος ώστε να μπορέσουν να χτιστούν οι σχέσεις. Και η αλήθεια είναι ότι ο μάνατζερ θα πρέπει να μάθει να ακούει πολύ καλά τους υπαλλήλους καθώς αν είναι κανείς να κρατήσει ένα κομμάτι σοφίας για τη θέση που ηγείται ας είναι αυτό: το πιο ισχυρό κίνητρο για έναν εργαζόμενο είναι να προοδεύσει σε κάποιο κομμάτι εργασίας που έχει νόημα για τον ίδιο προσωπικά.




Την Τρίτη 12 και την Τετάρτη 13 Απριλίου 2016, θα πραγματοποιηθεί το πρώτο ανοιχτό σεμινάριο "Δεξιότητες Coaching για Managers" με εκπαιδευτές την κα. Κατερίνα Κανελίδου και τον κο. Ναούμ Λιώτα στο ξενοδοχείο Καλιρόη στην Αθήνα (οδός Καλιρόης 32 & Πετμεζά, Αθήνα) και ώρες 9:00-18:00. Το σεμινάριο είναι εγκεκριμένο από την ICF και παρέχει 16 CCEUs σε κάθε συμμετέχοντα. Οι θέσεις είναι περιορισμένες, οπότε θα πρέπει να απευθυνθείτε όσο το δυνατόν συντομότερα για εγγραφές στα τηλέφωνα:
210 94 84 800 ITEC (9:00-17:00)
697 70 75 124 (κα. Πόπη Δημητροπούλου)
697 30 29 935 (κος. Ναούμ Λιώτας)
και στο info@creative-empowerment.eu

Αναφορές:
Duesterhof, M. (2013). 5 Coaching Skills that every Manager needs to have. June 25,2013. Available at: http://www.eremedia.com/tlnt/5-coaching-skills-that-every-manager-needs-to-have/
Frankovelgia, C. (2010). The Key to Effective Coaching. Available at: http://www.forbes.com/2010/04/28/coaching-talent-development-leadership-managing-ccl.html
Valcour, M. (2014). You can't be a good manager if you are not a good coach. Harvard Business Review Blog, July 17, 2014. Available at: https://hbr.org/2014/07/you-cant-be-a-great-manager-if-youre-not-a-good-coach

Stress Management

του Λιώτα Ναούμ.

Σκεφτείτε το παρακάτω σενάριο... Είστε σε ένα μικρό, σκοτεινό δρομάκι της Αθήνας, βράδυ, και καθώς περπατάτε βλέπετε μια σκοτεινή φιγούρα που κρατάει κάτι σαν μεγάλο ξύλο ή γκλομπ να προχωράει προς το μέρος σας... Τι νιώθετε; Πως αντιδράτε; Τι σκέφτεστε;

Από το 1932, αναγνωρίστηκε το φαινόμενο fight or flight (στα ελληνικά θα το

μεταφράζαμε ως πολέμα ή πέτα). Πιο ολοκληρωμένα το φαινόμενο λέγεται fight or flight or freeze καθώς σε καταστάσεις μεγάλου κινδύνου αντιδρούμε με μια από τις τρεις συμπεριφορές - είτε πολεμάμε, είτε τρέχουμε να ξεφύγουμε είτε παγώνουμε. Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν εξελικτικές στρατηγικές επιβίωσης καθώς όταν ο άνθρωπος προσπαθούσε να επιβιώσει σε μια ζούγκλα και ένα ιδιαίτερα εχθρικό περιβάλλον, η παρουσία ενός άγριου ζώου θα τον έκανε να κάνει κάτι από όλα αυτά. Αυτές οι αντιδράσεις είναι καλά μαθημένες και πολύ συχνά παγιδευμένες στο σώμα των ατόμων που έχουν βιώσει τρομακτικές, απειλητικές και τραυματικές εμπειρίες π.χ. ενός πολέμου.

Σύγχρονοι θεωρητικοί πιστεύουν ότι ο εγκέφαλος του ανθρώπου δεν έχει μπορέσει να εξελιχθεί με παρόμοια ταχύτητα με την οποία τρέχουν οι ανακαλύψεις στον 21ο αιώνα και για το λόγο αυτό οι αντιδράσεις αυτές δεν είναι οι κατάλληλες όταν π.χ. καλούμαι να μιλήσω μπροστά σε ένα κοινό διακοσίων ατόμων.

Τα συμπτώματα που μπορεί να βιώσει κάποιος που έρχεται αντιμέτωπος με το στρες είναι αρχικά η σύσφιξη των μυών σε διάφορα σημεία του σώματος (πολύ συχνά στον αυχένα και στο σαγόνι), αυξημένος καρδιακός ρυθμός, αυξημένη αρτηριακή πίεση, δυσφορία, πονοκέφαλος κλπ. Παρατεταμένη έκθεση στο ερέθισμα μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία, εμετό ή ακόμη και ψυχοσωματικές ασθένειες όπως είναι το έλκος στομάχου και σύμφωνα με διάφορες σύγχρονες μελέτες ακόμα και στον καρκίνο.

Είναι όμως το άγχος και το στρες αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των στρεσογόνων παραγόντων στους οποίους εκτιθέμεθα καθημερινά; Π.χ. μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της έλλειψης χρημάτων, την οικονομική κρίση, τις καταστάσεις υγείας στην οικογένεια, τις διάφορες οικογενειακές ευθύνες κλπ; Δεν υπάρχει μία απάντηση σε αυτό καθώς το κάθε άτομο θα πρέπει να απαντήσει για τον εαυτό του. Είναι σημαντικό όμως να αναγνωρίσουμε το στρες που βιώνουμε για αυτό που είναι χωρίς να προσπαθήσουμε να το βαφτίσουμε "καλό" ή "κακό" και να το εκλογικεύσουμε. Εφόσον το αναγνωρίσουμε και θελήσουμε να το διαχειριστούμε κάποια μικρά βοηθήματα που μπορούν να μας βοηθήσουν στην καθημερινότητά μας είναι τα ακόλουθα:

1. Θετική επαναπλαισίωση των καταστάσεων. Κάθε αρνητικό έχει μια θετική πλευρά και το ανάποδο. Θυμηθείτε το σύμβολο του γιν και γιανγκ και πως το καλό ενυπάρχει στο κακό και ανάποδα. Επιλέξτε να δείτε και θετικές πλευρές αυτού που σας συμβαίνει (που υπάρχει στο 99% των περιπτώσεων).
2. Δείτε τις σκέψεις που οδηγούν το στρες σε κλιμάκωση και μεγέθυνση και πως αφορούν το μέλλον. Γειωθείτε στο εδώ και τώρα και δείτε ότι τίποτα από αυτά που σας προβάλει το μυαλό σας ως αληθινά, δεν έχει συμβεί.
3. Χρησιμοποιείστε ασκήσεις διαλογισμού, mindfulness, γιόγκα ή αναπνοής προκειμένου να έρθετε στο εδώ και τώρα και στην κατάσταση που βρίσκεστε αυτή τη στιγμή. Προσέξτε πως αλλάζει η διάθεσή σας και η κατάσταση του σώματός σας.
4. Αναλάβετε την ευθύνη για αυτό που προκαλείτε στον εαυτό σας. Πάντα ένα κομμάτι ελέγχου έχει να κάνει με το πως συμπεριφέρομαι εγώ σε εμένα άσχετα με το τι συμβαίνει στο περιβάλλον μου.
5. Αντιμετωπίστε την κατάσταση με χιούμορ. Είναι πράγματι τόσο δραματικά τα πράγματα ή αναδύεται παράλληλα από μέσα σας ένας χαρακτήρας που μεγαλοποιεί και δραματοποιεί τα πράγματα; (drama queen)
6. Επιλέξτε να εστιάσετε στα πράγματα για τα οποία είστε ευγνώμονες στη ζωή μας. Ναι, όντως, μπορεί να μας συμβούν μεγάλες ατυχίες αλλά για να βρίσκομαι μπροστά σε έναν υπολογιστή και να διαβάζω (ή να πληκτρολογώ), είμαι σε πολύ καλύτερη μοίρα από ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Και είμαι ευγνώμων για τις ευκαιρίες και τα καλά που μου έχουν δοθεί και συνεχίζουν να μου δίνονται.

Δείτε αν μπορείτε να βάλετε σε πράξη μερικές από τις στρατηγικές αυτές και παρατηρείστε το επίπεδο του άγχους και πόσο μεταβάλλεται. Αλλάζει;